ISO 22000:2005  standardı "Gıda Güvenliği Yönetim Sistemleri – Gıda Zincirindeki Tüm Kuruluşlar İçin Şartlar" olarak oluşturularak yayınlanmış, TS 13001 HACCP standardı iptal edilmiştir.

ISO 22000 Gıda zincirinde yer alan kuruluşlarında yaşanan yönetim sistem standartı karmaşıklığını ortadan kaldırmak için yayınlanmış uluslar arası bir standarttır. Üreticiden tüketiciye kadarki zincirde her kesimi tümüyle etkileyen gıda kökenli salgın, zehirlenme, bozulma vb. olumsuzluklar, endüstriyel kalite sistemindeki hijyen sorunlarından kaynaklanmaktadır. Üretimden-tüketime risk oluşturabilen her bir parametrenin ürünler bazında ayrı ayrı belirlenip, bu noktaların incelenmesiyle sorunların giderilmesi yolunda görüş birliğine varılmıştır. "Kritik Kontrol Noktaları" nın belirlenmesi riskin azaltılması, dolayısıyla da riskin engellenmesini sağlayacaktır. Böylece olayların teknik ve sosyo-ekonomik boyutlarıyla ele alındığı yeni bir bakış açısı geliştirilmiş ve yaygınlaştırılmıştır.

ISO 22000:2005, gıda endüstrisi uzmanları tarafından geliştirilmiş olan uluslar arası kabul görmüş bir standarttır. Bu standardın amacı, gıda güvenliği yönetiminin ihtiyaçlarını gıda tedarik zinciri ile uyumlu hale getirebilmektir. ISO 22000:2005 standardının, çeşitli ülkeler tarafından yayınlanmış HACCP standardının yerini alabilecek ve dünyada ISO 9001:2008 gibi kabul görebilecek bir standart olması öngörülmektedir.

ISO (International Organisation for Standardization) tarafından hazırlanan ve 2005 yılı Eylül ayında yayınlanan ISO 22000:2005 standardı, "Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi" olarak yayınlanmış ilk uluslar arası standarttır. Bu standart Uluslararası Standart Örgütü’ nün ISO/TC 34. teknik komite tarafından bütün dünyadaki dernekler ve gıda uzmanlarının da bir araya gelmesiyle geliştirilerek yayınlanmıştır.

27.01.2006 tarihinde ISO 22000:2005 standardı, TS EN ISO 22000 standardı olarak TSE-Türk Standardları Enstitüsü tarafından yayınlanmış ancak daha sonra iptal edilerek yerine 24.04.2006 tarihinde TS EN ISO 22000:2005  standardı "Gıda Güvenliği Yönetim Sistemleri – Gıda Zincirindeki Tüm Kuruluşlar İçin Şartlar" yayınlanmış olup, standart üzerindeki redaksiyonel düzeltmeler devam etmektedir. Bu standardın yayınlanması ile TS 13001 – HACCP standardı iptal edilerek, yürürlülükten kaldırılmıştır.

Güvenli gıda alımı için sürekli artan bir müşteri talebi bulunması, ülkeler tarafından birçok gıda güvenliği standartlarının geliştirilmesine yol açmıştır ve artan sayıda ulusal standartlar karışıklığa neden olmuştur. Sonuç olarak uluslararası bir uyumluluğa ihtiyaç vardır ve ISO 22000:2005 ile bu ihtiyacı karşılamak hedeflenmektedir. Müşteri güvenliliği için üretim ağının sistemin gerektirdiği şekilde planlanması, uygulanması ve sistem yeniliklerinin takip edilmesi Gıda güvenliği yönetmeliği gerekliliklerine uyum sağlamak Müşteri memnuniyeti kapsamında yönetmeliğin gerektirdiği şekilde müşteri ve şikayet değerlendirmelerinin yapılması gıda zinciri içerisinde tedarikçi, müşteri ve diğer taraflarla etkili bir iletişim ağının kurulması firmanın gıda güvenliği yasalarına uyumunu sağlamaktadır.

ISO 22000:2005, gıda güvenliği konusunda yasal gerekliliklerin ötesine geçmek isteyen şirketler için gereklilikleri tanımlamak amacındadır.

Standardın Ana Prensibi

"Müşteriler için ürünlerin kullanımının güvenli olmasını sağlayacak bir gıda güvenliği yönetim sistemini planla, tasarla, uygula, işlet, bakım yap ve güncelle" ( ISO 22000:2005)

ISO 22000 STANDARD AİLESİ/SERİSİ HANGİ STANDARDLARI KAPSAR

Standartlar Teşkilatı, yayınladığı gıda güvenliği standart serisini aşağıdaki standartlardan oluşturmakta ancak asıl sistemin uygulanıp belgelendirileceği standart ise ISO 22000:2005 standardıdır.

• TS EN ISO 22000:2005  Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi – Gıda Zincirindeki kuruluşlar için şartlar
• ISO 22003 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi – Gıda güvenliği yönetim sistemlerinin tetkikini ve belgelendirmesini yapan kuruluşlar  için şartlar 
• TS EN ISO 22004 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi –ISO 22000:2005’in uygulanması ile ilgili kılavuzu  
• ISO 22005,Yem ve gıda zincirinde izlenebilirlik- Sistem Tasarımı ve Hazırlanması için Genel İlkeler ve Kılavuzu’ ndan oluşmaktadır.

ISO 22000:2005 KAPSAMI

ISO 22000:2005 dünya çapında güvenli gıda tedarik edilmesini sağlama amacıyla düzenlenmiş yeni bir standarttır.

ISO 22000:2005 standardı, gıda endüstricilerinin, müşterilerine ve tüketicilerine karşı, gıda güvenliği ilkelerine ne kadar bağlı olduklarını gösterebilmelerini sağlamak amacıyla gıda güvenliğini garanti altına almak için araç, teknik, süreç kontrol ve düzenleyici gereklilikleri, bir yönetim sistemi çatısı altında bir araya getirmektir. 

Bu standardı uygulamak isteyen firmalar, Codex Alimentarius( Kodeks Alimentarıus tarafından belirlenen standartların yasal bir bağlayıcılığı olmamasına rağmen, standartların önemi artmakta ve bilimsel bir temele dayandığı kabul edilmektedir.) tarafından prensipleri belirlenmiş bir HACCP sistemi kurarak tüm prosesleri için riskleri tanımlamış olmalıdırlar ve aynı zamanda geçerli iyi Üretim Uygulamaları, varsa sektöre ait yasal gereklilikler ve dökümante edilmiş bir yönetim sistemi ( ISO 9001:2008 de olduğu gibi ) ve tedarik zinciri içinde etkileşimli iletişim ile de desteklenmelidir. ISO 22000:2005 için aynı zamanda ISO 22004 Kılavuz Standardı hazırlanmıştır.

ISO 22000:2005 STANDARDI BAŞLIKLARI NELERDİR

1 Kapsam 

2 Atıf yapılan standardlar 

3 Terimler ve tarifler

3.1 Gıda güvenliği 

3.2 Gıda zinciri 

3.3 Gıda güvenliği tehlikesi 

3.4 Gıda güvenliği politikası 

3.5 Son ürün 

3.6 Akış şeması 

3.7 Kontrol önlemi 

3.8 Ön gereksinim programı 

3.9 Operasyonel  ön gereksinim programı  (OGP) 

3.10 Kritik kontrol noktası  (KKN) 

3.11 Kritik limit 

3.12 İzleme 

3.13 Düzeltme 

3.14 Düzeltici faaliyet 

3.15 Geçerli kılma 

3.16 Doğrulama 

3.17 Güncelleme 

4 Gıda güvenliği yönetim sistemi 

4.1 Genel şartlar 

4.2 Dokümantasyon şartları 

5 Yönetim sorumluluğu 

5.1 Yönetimin taahhüdü 

5.2  Gıda güvenliği politikası 

5.3 Gıda güvenliği yönetim sisteminin planlanması 

5.4 Sorumluluk ve yetki 

5.5 Gıda güvenliği ekip lideri 

5.6 İletişim 

5.7 Acil durumlara hazırlılık ve müdahale 

5.8 Yönetimin gözden geçirmesi 

6 Kaynak yönetimi 

6.1 Kaynakların sağlanması 

6.2 İnsan kaynakları 

6.3 Alt yapı 

6.4  Çalışma ortamı 

7 Güvenli ürün planlama ve gerçekleştirme 

7.1 Genel

 7.2 Ön gereksinim programları 

7.3 Tehlike analizlerini gerçekleştirmenin birincil aşamaları 

7.4 Tehlike analizi 

7.5 Operasyonel ön gereksinim programları nın oluşturulması 

7.6 HACCP planının oluşturulması 

7.7 OGP ve HACCP planlarında belirtilen başlangıç bilgi ve dokümanların güncelleştirilmesi 

7.8 Doğrulama planlaması 

7.9 İzlenebilirlik sistemi 

7.10 Uygunsuzluk kontrolü 

8  Gıda güvenliği yönetim sisteminin geçerli kı lı nması , doğrulanması  ve iyileştirilmesi 

8.1 Genel 

8.2 Kontrol önlem kombinasyonları nı n geçerli kı lı nması 

8.3 İzleme ve ölçmenin kontrolü

8.4 Gıda güvenliği yönetim sisteminin doğrulanması 

8.5 İyileştirme

ISO 22000:2005 Amacı Nedir

• ISO 22000:2005 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi standardının yorumlanmasını sağlamak.
• Söz konusu standardın getirdiği yenilikleri özümsemek
• Gıda Güvenliği kavramlarını anlayabilmek.
• Şirketlerde Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi ( ISO 22000:2005 ) Kurmak için standardın şartlarını anlamak.

ISO 22000:2005 Kimler İçindir

• Temizlik ve sanitasyon hizmeti veren kuruluşlar.
• Ambalaj malzemesi üreten kuruluşlar.
• Depolama ve sevkıyat yapan kuruluşlar.
• Hazır yemek kuruluşları.
• Gıda katkı maddeleri üreten kuruluşlar.
• Yem üreten kuruluşlar ve çiftçiler.
• Gıda üreten kuruluşlar.
• Gıda ekipmanları üreten kuruluşlar.
• Temizlik kimyasalları üreten kuruluşlar.
• Gıda ile temasta bulunan diğer ürünleri üreten kuruluşlar.

Uyumun Faydaları

Gıda güvenliği yönetim sisteminizi ISO 22000:2005'in gerekliliklerine göre belgelendirmeniz kuruluşunuza aşağıdaki faydaları sağlayacaktır; 

• Global gıda temini zincirindeki tüm kuruluşlar için geçerlidir. 
• Gerçek bir global uluslararası standarttır. 
• Ulusal standartlara uyum konusunda olanak sağlar. 
• Mevcut perakende Gıda Güvenliği Standardları şartlarının çoğunu kapsar. 
• HACCP Kuralı ilkelerine uygundur. 
• HACCP kavramlarının uluslararası iletişimini sağlar. 
• Üçüncü taraf belgelendirmesi için çerçeve sağlayan tetkik edilebilir bir standarttır. 
• Belirgin şartları olan tetkik edilebilir bir standarttır. 
• Düzenleyiciler için uygundur. 
• Yapı ISO 9001:2000 ve ISO 14001:2004 yönetim sistemleri maddeleri ile uyumludur. 

ISO 22000:2005 İŞLETMELERE NE KAZANDIRIR

Standart sistem standardı olarak işletmelere bir çok kazanımlar sağlamakta olup, başlıca aşağıda belirtilen unsurları direkt olarak sağlar.

• Bir gıda güvenlik sistemini planladığını, uyguladığını, sürdürdüğünü ve gerekli ise güncelleyerek ürünleri kullanım amacına göre tüketici için güvenli hale getirdiğini,
• Kanuni ve düzenleyici gıda güvenliği zorunluluklarına uygun olduğunu,
• Müşteri ihtiyaçlarını değerlendirdiğini ve değer verdiğini,
• Tüketici memnuniyetini artırmak için gıda güvenliği ile ilgili tüketici ihtiyaçlarını iki taraflı uyumun sağlandığını,
• Gıda güvenliği ile ilgili konularda, gıda zincirinde yer alan tedarikçi, müşteri ve ilgili birimler ile etkin bir iletişim kurduğunu,
• Belirlemiş olduğu Gıda Güvenliği Politikaya uyduğunu,
• Gıda zincirinde yer alan tüm gruplarla uyum içinde çalıştığını,
• Belgelendirme işlemlerini gerçekleştirerek tüm yönleriyle Gıda Güvenliği Yönetim sisteminin uygulandığını göstermektedir.